Açıklama
Siyah Kabak Tohumu Kara Kabak
Kabak Yetiştiriciliği
Toprak Hazırlığı
Kabak yetiştiriciliği yapılacak olan tarlaya, sonbahar ayında pullukla derin sürüm yapılmalıdır. Tarlanın durumuna göre ikinci bir sürüm yapılabilir. Toprağın tava gelmesi bitki için çok önemli bir husustur. Tava gelmeyen toprakta yapılan yetiştiriciliklerde istenilen verim alınamaz.
Tarlanın ilkbaharda ekimden önce diskaro ve kazayağı ile işlenmesi gerekir. Toprağın havalanabilmesi için birkaç gün beklenmeli daha sonra tırmık ile tarla yüzeyi düzeltilmelidir.
Fideyle Yetiştiricilik ve Kabak Fidesi Dikimi
Erkenci yetiştiricilik genelde yazlık ( Sakız, Girit vs. ) kabak çeşitleriyle ve önceden tarlada ya da örtü altında yetiştirilen fidelerle yapılır. Bunun için plastik torbalar veya viyoller önceden hazırlanan harç materyaliyle doldurulur. Her bölme ya da torbaya 2 – 3 tane kabak tohumu ekilir. Tohumlar çimlenince en iyi gelişen fide bırakılır, kalanlar sökülür. Fideler, ideal dikim zamanı gelince, 4 – 5 yapraklı oldukları dönemde asılyerlerine şaşırtılır. Fidelerin topraklı olarak dikilebilmesi için dikimden 1 gün önce sulanmaları gerekir. Bu yöntemle dikilen fideler sayesinde erkencilik sağlanır. Kol atmayan ve toplu şekilde büyüyen kabak fideleri 60 – 80 cm sıra arası ve 50 – 60 cm sıra üzeri mesafe verilerek ocaklara dikilir.
Kabak fideleri
Tohumla Yetiştiricilik ve Kabak Tohumu Ekimi
Yazlık kabak yetiştiriciliğinde tarla veya seraya doğrudan tohum ekimler, toprak sıcaklığı 10 – 12 °C’nin üstüne çıktığında başlanır. Bu yöntemde, kol atmayan ve toplu şekilde büyüyen yazlık kabak çeşitleri 60 – 80 cm sıra üzeri mesafede ve her ocağa 2 – 4 tohum gelecek şekilde tohum ekimi yapılır.
Yazlık kabaklar (Sakız ve Girit) genellikle tekli masura şeklinde yetiştirilir. Kabaklar dallanmaya başlayınca masuralar açılır. Bitkiler masuraların boyun noktalarında olacak şekilde yerleştirilmelidir.
Kışlık çeşitler olan bal ve kestane kabakları ise çok dallanan ve fazla boy atan çeşitlerdir. Bu yüzden sıra araları 240 – 300 cm, sıra üzeri mesafe de 60- 140 cm olacak şekilde ocakvari ekim yapılmalıdır.
Tohumları çeşit özelliğine, toprak karakteri ve tavına göre 3 – 5 cm derinliğe ekilir. Ekim sonrasında ocakların üstünde kaymak tabakası oluşmuşsa, bu tabaka kırılmalıdır. Tohumların ekilmesinden 4 – 8 gün sonra çimlenme başlar ve bitkiler toprak üzerine çıkar. Bitkiler büyüme başladıklarında, bilhassa dallanan çeşitlerde ilk sürgünün 5 – 6 yapraklı döneminde, sürgün ucu kesilmeli, ve dallanma teşvik edilmelidir.
Gübreleme
Gübrelemeye karar vermeden önvce mutlaka toprak analizi yapılmalı ve analiz sonuçlarına göre bir gübreleme programı hazırlanmalıdır. Genel olarak kabak bitkisi organik maddece zengin toprakları sever. Bitkinin gelişimi ve meyvelerin istenilen büyüklüğe ulaşması için toprakta yeterli organik madde bulunmalıdır. Bu yüzden dekara 4 – 6 ton yanmış çiftlik gübresi verilebilir. Çiftlik gübresi, sonbaharda ya da ekim ve dikimden 1 ay önce verilmelidir. Yine çeşide bağlı olarak dekara 8 – 12 kg azot, 10 – 15 kg fosfor, 10 – 12 kg potasyum verilebilir.
Sulama
Bitkinin gelişimi için şartlar elverişliyse, ilk döller görülünceye dek sulamadan kaçınılmalıdır. Hava kurak giderse aşırıya kaçmayacak şekilde, bitkilerin ihtiyacına göre sulama yapılabilir. İlk meyveler oluşunca sulama büyük önem taşır. Kabak meyveleri çok hızlı büyüdüklerinden, mümkünse 3 – 4 gün aralarla sulama yapılması verim açısından çok yararlıdır.
Çapalama
Direk tohum ekimi yapılan yetiştiricilikte, bitkilerin toprak yüzeyine çıkışından sonra 3 – 4 yapraklı olduklarında, toprağı havalandırmak ve yabancı ot mücadelesi için ilk çapalama yapılır. Bu sırada seyreltme de yapılabilir. Bu amaçla her ocakta en iyi gelişen 1 – 2 bitki bırakılır. Yağış durumu ve yabancı ot çıkışına göre, ilk çapadan 2 – 3 hafta sonra 2. çapa yapılır. Ekolojik şartlara ve bitki gelişimine göre 2 – 3 hafta arayla 3. hatta 4. çapalama yapılabilir.
Kabak Hastalık Ve Zararlıları İle Mücadele
Pek çok virüsün taşıyıcılığını yapan yaprak bitleri ve pirelerin mücadelesi açısından bu zararlıların konukçusu olan yabancı otların yok edilmesi büyük önem taşımaktadır. Yabancı otların verime olumsuz etki yapmaması için tarla sık sık çapalanmalı ve yabancı otlardan temizlenmelidir. Temizlenmeyen yabancı otlar bitki besinine ortak olmanın yanı sıra hastalık etmenleri için konukçu görevi görecektir.
Herbisitlerin kabak bitkisine fitotoksik etki yapma olasılığı yüksektir. Bu yüzden kullanılan ilaçlar özenle seçilmeli ve etikette yazan bilgiler doğrultusunda ilaçlama yapılmalıdır.
Kabak Yetiştiriciliğinde Görülen Başlıca Hastalıklar
- Kabakgillerde Külleme / Erysiphe cichoracearum, Sphaerotheca fuliginea
- Kabakgillerde Mildiyö / Pseudoperonospora cubensis
- Kabakgillerde Antraknoz / Colletotrichum orbiculare
- Kabakgillerde Solgunluk ve Kök Çürüklüğü / Fusarium spp., Pythium spp., Rhizoctonia spp.
- Kabak Mozaik Virüsü / Squash mosaic comovirus ( SqMV )
- Kabak Sarı Mozaik Virüsü / Zucchini yellow mosaic potyvirus ( ZYMV )
Kabakgillerde Külleme
Kabak Yetiştiriciliğinde Görülen Başlıca Zararlılar
- Tripsler
- Yaprak Bitleri
- Yaprak Pireleri
- Danaburnu
- Tarla Fareleri
- DİKKAT! Tüm yetiştiriciliklerde geçerli olmak üzere, gerek hastalık, gerek zararlı, gerekse yabancı otlara karşı pestisit kullanmak gerekebilir. Bu durumda mutlaka yetkili Ziraat Mühendisleri tarafından reçete edilmiş, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan ruhsatlı pestisitler kullanılmalıdır. Pestisitler mutlaka,
- Tavsiye edilen zamanda
- Tavsiye edilen şekilde
- Tavsiye edilen dozda kullanılmalıdır.
Kabak Hasadı
Yazlık çeşitlerde ideal hasat büyüklüğü, kabakların normal büyüklüklerinin 3’te 1’ine geldiği zamandır. Bu sırada ortalama 10 – 25 cm uzunluğa gelmiş olurlar. Yine bu çeşitler süt olgunluğu ya da çiçeği burnunda tabiriyle, taç yaprakları meyve üzerindeyken de hasat edilir. Kabakların içindeki çekirdekler belirginleşmeden önce hasat yapılmalıdır. Turfanda yetiştiricilikte kabaklar daha küçük hasat edilir. Bu yöntemde ortalama meyve ağırlığı azalsa da bitki başına kabak sayısı artar. Hasat büyüklüğüne gelen olan yazlık kabaklar, sabah ya da akşam saatlerinde, kabakların sapı kesilerek hasat edilir. Yazlık çeşitlerde çevre şartları, yetiştirme tekniği ve çeşit özelliğine göre, bitki başına 2 – 4 kg kabak alınabilir. Dekar başına verim 3 – 5 ton arasındadır.
Olgunlaşan kışlık balkabağı ve kestane kabakları, yaprakları sararıp kuruyuncaya kadar bitki üzerinde bekletilir. Mevsim sonu, meyve üzerine kırağı düşmeden ve ilk donlar başlamadan kabaklar toplanır.
Çerezlik kabak çekirdeği üretimi için yazlık kabak yetiştiriciliğinde hasat, balkabağı ve kestane kabakları gibi yapılır.